w

Wąskotorówką przez Pałuki

Pałuki to kraina leżąca na północ od Gniezna, której historycznym centrum jest Żnin (skąd rozpoczniemy naszą wycieczkę). Nazwa "Pałuki" oznacza teren pagórkowaty, sfalowany. Charakterystyczną cechą krajobrazu tego regionu są jeziora polodowcowe, malowniczo położone pośród zalesionych pagórków. Proponowana wycieczka jest fragmentem, a właściwie odgałęzieniem bocznym, Szlaku Piastowskiego, który prowadzi z Poznania przez Gniezno, Trzemeszno i Strzelno do Kruszwicy.

Stolica regionu

Żnin położony jest pomiędzy dwoma jeziorami: Żnińskim Dużym i Żnińskim Małym, które łączy Gąsawka - główna rzeka Pałuk. Najciekawszym zabytkiem miasta jest ceglana, gotycka wieża wznosząca się na rynku średniowiecznego miasta (pl. Wolności). Obecnie mieści się w niej Muzeum Ziemi Pałuckiej (ekspozycja etnograficzna). Z miasta wyruszamy na południe. W okresie od kwietnia do września z dworca kolejowego odjeżdżają składy wycieczkowe kolejki wąskotorowej do Gąsawy. Właśnie ta linia kolejowa będzie osią naszej wycieczki. Pociągi w sezonie kursują na tyle często, że będziemy mogli wysiadać na poszczególnych stacjach, a później kontynuować podróż następnym kursem.


Skansen Kolei w Wenecji

Wenecja: diabeł i skansen

Pierwszym przystankiem będzie Wenecja, malowniczo położona pomiędzy trzema jeziorami: Weneckim, Biskupińskim i Skrzynka. Tuż przy stacji znajduje się skansen Muzeum Kolei Wąskotorowej. Warto wspomnieć, że linia kolejowa, którą się poruszamy, została oddana do użytku w roku 1894. W skansenie zgromadzono wiele ciekawych eksponatów: urządzenia stacyjne, znaki kolejowe, zwrotnice, a przede wszystkim zabytkowe parowozy i wagony. W tych ostatnich znajduje się ekspozycja mundurów kolejarskich oraz wyposażenia wagonów osobowych i pocztowych. Ciekawym obiektem jest także sam budynek stacyjny ze stylową poczekalnią i kasą biletową. Innym, wartym zobaczenia zabytkiem jest dawny zamek "diabła weneckiego". To niechlubne imię przylgnęło w XIV w. do kasztelana nakielskiego Mikołaja Nałęcza, który słynął z surowych wyroków, które ferował pracując jako sędzia. Obecnie zamek stanowi tzw. trwałą ruinę, zabezpieczoną w przyziemiu i siegającą pierwszej kondygnacji. Z wenecji jedziemy do Biskupina, znanego na całym świecie wykopaliska archeologicznego.


Zrekonstruowana brama w Biskupinie

Najsłynniejsze grodzisko

Odkryto tu największą znaną osadę warowną typu bagiennego z początku epoki żelaza (jej powstanie datuje się na ok. 750 r. p.n.e.). Zamieszkana była przez ludność należącą do kręgu kultury łużyckiej. Osada zbudowana została pierwotnie na wyspie na jeziorze (Biskupińskim) i prowadził do niej drewniany most. Obecnie, wskutek obniżenia poziomu wód jeziora, zrekonstruowana osada znajduje się na półwyspie. Na podstawie informacji zdobytych w czasie badań archeologicznych zrekonstruowano układ ulic, część domów oraz umocnień obronnych. W kilku udostepnionych do zwiedzania izbach znajduje się ekspozycja przedmiotów z epoki żelaza. W pobliżu rezerwatu znajduje się pawilon muzealny, w którym możemy zapoznać się z historią grodu. Ciekawą atrakcją jest także statek wycieczkowy kursujący po wodach Jeziora Biskupińskiego (przystań znajduje się koło rezerwatu).


Uliczka w zrekonstruowanym grodzie

Kościół z modrzewia

Ostatnią miejscowością na trasie naszej wycieczki, a jednocześnie stacją końcową kursującej kolejki jest Gąsawa. Dawne miasteczko, a obecnie wieś. Najciekawszym obiektem tej miejscowości jest położony przy Rynku drewniany (modrzewiowy) kościół P.W. Św. Mikołaja z 1647 r. (domurowana kaplica pochodzi z roku 1818). Warto zwrócić uwagę na barokowy wystrój wnętrza świątyni, pochodzący z I połowy XVIII w.